تأیید روایی سازه نسخه فارسی مجموعه آزمون ارزیابی شناختی کاردرمانی لونستین (لوتکا)

هدف: اسکیزوفرنیا عموماً توأم با نقص شناختی است. به دلیل تأثیر نقایص شناختی برتمامی ابعاد زندگی، ارزیابی شناخت با تقویت طرحهای درمانی، به کسب استقلال در زندگی روزمره نیز کمک می نماید. هدف از این پژوهش مقایسه کارکرد شناختی بیماران مبتلا به اختلال اسکیزوفرنیا و افراد عادی جامعه برای تأیید روایی سازه مجموعه ارزیابی شناختی کاردرمانی لونستین (لوتکا) جهت استفاده در ارزیابی های بالینی بیماران اسکیزوفرنیا است. روش بررسی: این پژوهش از نوع اعتبار سنجی و روا سازی ابزاری است که به صورت مقایسه ای و بر روی 737 نفر (237 بیمار و 500 افراد عادی ) 20 تا 60 ساله انجام شد. نمونه گیری تصادفی و متناسب با ملاکهای آزمون بود. ابزار مورد نظر آزمون ارزیابی شناختی کاردرمانی لونشتین بود که شش حوزه از شناخت را مورد ارزیابی قرار می دهد. داده ها از طریق پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک و آزمون لوتکا جمع آوری و به کمک آزمون های آماری لیون، تی مستقل و ضریب همبستگی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: بین وضعیت شناختی بیماران اسکیزوفرنیک و افراد عادی جامعه در تمامی هفت خرده آزمون تفاوت معنادار وجود داشت (۰/۰۰۱>p). مقایسه کارکرد شناختی بیماران سرپایی و بستری نیز در زمینه درک زمان و مکان، ادراک بینایی، سازماندهی بینایی حرکتی، عملیات ذهنی، توجه و تمرکز تفاوت معناداری را نشان داد (۰/۰۰۱>p). همچنین برطبق یافته ها عملیات ذهنی (۰/۰۳۳=p) و توجه و تمرکز (۰/۰۰۷=p) در خانم ها بیشتر از آقایان بود. با افزایش سن نمرات اکتسابی تمامی خرده آرمونهای مورد بررسی کاهش داشت. میانگین نمرات افراد شاغل در هفت خرده آزمون به صورت معناداری بالاتر از افراد بیکار بود (۰/۰۰۱>p). میانگین نمرات اکتسابی افراد متأهل در خرده آزمون درک زمان و مکان «جهت یابی» بالاتر بود (۰/۰۳۳=p) و همچنین میان سطح تحصیلات و مطلوبیت هریک از هفت خرده آزمون رابطه معناداری وجود داشت (۰/۰۰۱>p). نتیجه گیری: همان گونه که پیش تر اختلال و نقایص شناختی در افراد اسکیزوفرنیک با روش ها و آزمون های دیگر ثابت شده است، نتایج تحقیق حاضر که با استفاده از آزمون لوتکا می باشد، بر این اختلال صحه می گذارد. لذا نسخه فارسی آزمون لوتکا ابزار معتبر و مناسبی برای ارزیابی اختلال در کارکرد شناختی بزرگسالان مبتلا به اسکیزوفرنیا بوده و قادر است حیطه های اختلال شناختی در آنها را تعیین کند.